Flevoland is het grootste inpolderingstraject ter wereld. Met de hongerwinter nog vers in het geheugen en vanwege het groeiende inwoneraantal van Nederland werd een groot deel van het nieuwe land toebedeeld aan boeren, die de voedselvoorziening van het hele land moesten veiligstellen. Na de drooglegging moest het land dus ontgonnen worden, oftewel: geschikt gemaakt worden voor het verbouwen van voedsel. Stel je voor, een polder die nog zo zompig is dat de aardappelen erin zouden wegrotten...
Daarom werd er werd er altijd als eerste koolzaad gezaaid. Dit gewas is makkelijk te zaaien niet veeleisend voor de grond. Daarnaast hielp het koolzaad bij het onttrekken van vocht aan de grond en bovendien is het een riet-onderdrukkend gewas, wat veel tijd, geld en moeite bespaarde bij het in toom houden van het nieuwe land. Na koolzaad volgden bijna altijd wintertarwe en zomergerst als tweede en derde gewas. Pas wanneer het land door deze gewassen geschikt was gemaakt voor andere landbouwproducten, werd het aan boeren in pacht of eigendom gegeven.
Koolzaad heeft natuurlijk meer nut dan alleen als ontginningsgewas. De oogst van dit gewas werd en wordt ook voor diverse doeleinden gebruikt. De zaden worden tot olie geperst, die vaak wordt gebruikt bij de productie van margarine en koekjes. Ook in combinatie met andere olieën wordt koolzaadolie vaak in voedsel verwerkt. Denk maar eens aan sladressings. Na de persing van de zaden blijft er koolzaadschroot over, dat rijk is aan vitaminen, eiwitten, mineralen en onverzadigde vetzuren en dat daarom vaak als als alternatief voor geïmporteerde soja als krachtvoer voor vee wordt gebruikt.
Voordat de zaden worden gevormd, zijn de gele velden met bloeiend koolzaad een lust voor het oog. En niet alleen voor mensen. De bijen worden er ook blij van. Tijdens de bloeiperiode in april en mei bestuiven zij het koolzaad en nemen ze de nectar uit de koolzaadvelden mee naar huis. Op hun beurt zorgen de imkers dat de zo geproduceerde honing wordt verwerkt voor menselijke consumptie. Koolzaadhoning is zeer zacht en smeuïg en ideaal om gerechten of dranken te zoeten.
Een steeds belangrijker doel voor de verbouw van koolzaad is biobrandstof. In deze tijden van hoge brandstofprijzen én met het oog op duurzaamheid neemt de productie van biodiesel een vlucht. Voor biodiesel worden de dikmakende vetten uit de koolzaadolie gehaald en ontbrandingsstoffen toegevoegd, waardoor het octaangehalte hoger wordt. Daardoor ontbrandt het beter. Je kunt auto's tegenwoordig zelfs aanpassen voor het rijden op 'gewone' koolzaadolie. Het voordeel daarvan: geen zware metalen of zwavel in de uitlaatgassen en maar de helft aan roetuitstoot vergeleken met traditionele brandstoffen.
“ Met zoveel toepassingen mag koolzaad met recht het gele goud van Flevoland heten. ”
